Engelse rechtspraak over drones boven privéterrein: Wanneer is een verbod mogelijk?

Ronald Schnitker

Een specifieke vraag is of het gebruik van drones boven het land van andere mensen een overtreding is. In 2016 oordeelde de rechtbank Gelderland in een tussenvonnis over de vraag of het vliegen met een drone met camera in de tuin van de buren onrechtmatig is. Ja, oordeelde de rechtbank. Het vliegen met de drone met camera boven het perceel van de buren, zodanig dat deze zich bespied kunnen voelen, moet als onrechtmatig worden beoordeeld. (Uitspraak Rechtbank Gelderland, d.d. 21-12-2016, zaaknummer 5254386 CV EXPL 16-4669, ECLI:NL:RBGEL:2016:7155 

Ook in Groot-Brittannië hebben rechters zich met deze vraag beziggehouden. Op 5 mei 2023 deed rechter Bird van het Hooggerechtshof, King’s Bench Division, Manchester District Registry, een opmerkelijke uitspraak in de zaak Anglo International Upholland Ltd tegen Wainwright & Persons Unknown.

De zaak Anglo International Upholland Limited v. Wainwright and Persons Unknown uit 2023 betrof een verlaten vervallen seminariegebouw en het omliggende land dat populair was bij indringers, die bij het gebouw kampeerden en er foto’s van publiceerden op sociale media. Er was grote bezorgdheid over de veiligheid van degenen die het terrein betraden en de eigenaren hadden zich tot het uiterste ingespannen om het te beveiligen. Een van de andere problemen was dat er drones over het terrein werden gevlogen. De foto’s en video’s die door de drones werden gemaakt, vergemakkelijkten en moedigden verdere overtredingen aan. Als onderdeel van het gevorderde bevel wilde de eiser verbieden dat drones over het terrein vlogen.
Een belangrijk aspect van de zaak was de wens van de eiser, de eigenaar van het seminariegebouw, om dronevluchten over het terrein te verbieden. De rechtbank overwoog dat volgens artikel 76 van de Civil Aviation Act 1982 een dronevlucht op een “redelijke hoogte” géén trespass is.
Echter, de rechtbank oordeelde dat de klacht van de eiser niet de simpele handeling van het overvliegen betrof, maar wat er gebeurt tijdens de vlucht. De rechtbank oordeelde dat de drones (gezien de gedetailleerde opnamen) te laag vlogen en dat hun enige doel was om onrechtmatige betreding van het terrein te vergemakkelijken. Een tijdelijk vliegverbod werd toegekend.
In een andere zaak (MBR Acres Ltd v Curtin [2025] EWHC 331) weigerde het Hof op 19 februari 2025 de toekenning van een verbod op het gebruik van drones. De zaak betrof een faciliteit die werd gebruikt voor het fokken van dieren voor medisch en klinisch onderzoek. De eisers, MBR Acres, een bedrijf dat dieren fokt voor wetenschappelijk onderzoek, vorderden een gerechtelijk bevel om de gedaagden, het betrof een aantal demonstranten van wie sommigen kampementen hadden opgezet bij de ingang van het terrein, ervan te weerhouden het land fysiek te betreden en om te voorkomen dat ze op een gevaarlijke manier met hun drones over het terrein zouden vliegen, ook op zeer lage hoogte.

Het Hof overwoog:

• dat volgens het principe uit de zaak Bernstein v Skyviews (1978) een grondeigenaar alleen rechten op het luchtruim heeft dat noodzakelijk is voor normaal gebruik van het terrein.
• dat een dronevlucht op 50 meter hoogte dit niet verstoort.
• dat de eiser probeerde via trespass een algemeen verbod op filmen af te dwingen, wat volgens de rechter arbitrair was.

Het verzoek om een verbod werd afgewezen, omdat de dronevlucht geen trespass inhield (geen hinder voor het landgebruik). Ook een verbod tegen “onbekende personen” (persons unknown) werd geweigerd, omdat er geen concreet gevaar of herhaaldelijke overtredingen waren aangetoond.
Beide uitspraken geven inzicht in wanneer een rechter zo’n verbod zal opleggen, maar laten ook zien dat er geen eenduidige regel bestaat. Deze zaken tonen aan dat Engelse rechters per geval afwegen:

• Hoe hoog vliegt de drone? (Bernstein-principe vs. CAA 1982)
• Wat is het doel? (Faciliteren van trespass vs. protest)
• Zijn er aanvullende risico’s? (Veiligheid, privacy)

Voorlopig blijft in Groot-Brittannië de regel: Niet elke drone boven privéterrein is illegaal, maar onder bepaalde omstandigheden kan een verbod gerechtvaardigd zijn.

Bronnen:

• Anglo International Upholland Ltd v Wainwright & Persons Unknown [2023]
• MBR Acres Ltd v Curtin [2025] EWHC 331 (KB)
• Bernstein v Skyviews [1978] QB 479
• Uitspraak Rechtbank Gelderland, d.d. 21-12-2016, ECLI:NL:RBGEL:2016:7155